وضعیت سرمایه فکری در ایران و کشورهای منطقه در راستای چشم‌انداز 1404 جمهوری اسلامی ایران

مدیریت سرمایه فکری مسیری نو در تحقق توسعه اقتصاد دانش­بنیان است و میزان رشد آن به‌زودی به شاخص توسعه‌یافتگی کشورها تبدیل می‌شود؛ بنابراین برای توسعه سرمایه فکری در سطح ملی، شناخت وضعیت موجود و سیر تحولات در مقایسه با سایر کشورها برای سیاست­گذاری و برنامه­ریزی اثربخش موردنیاز است. بر این اساس، مقاله حاضر در راستای سند چشم­انداز 1404 کشور، سرمایه فکری ایران را در مقایسه با کشورهای منطقه طی 15 سال اخیر، مورد تحلیل قرار می‌دهد. به این منظور با بهره­گیری از مدل تعدیل‌یافته لین و ادوینسون، وضعیت کشورهای موردنظر بر مبنای 24 شاخص در قالب چهار بُعد سرمایه انسانی، سرمایه فرآیندی، سرمایه بازار و سرمایه بازآفرینی مورد ارزیابی واقع شد. همچنین با عنایت به اینکه سرمایه مالی دربردارنده دارایی­های نامشهود یک کشور نیست، این متغیر از مدل لین خارج شده و رابطه آن با سرمایه فکری مورد بررسی قرار نگرفت. برای جمع‌آوری داده‌ها، از داده‌های آرشیوی منابع بین‌المللی و داده‌های اکتشافی محققین در سال‌های 2001 تا 2015 استفاده شد. بر اساس نتایج، وضعیت ایران در مقایسه با کشورهای مورد مطالعه، مورد تحلیل قرار گرفت. همچنین رابطه مثبت بین سرمایه فکری و سرمایه مالی تأیید شد. نتایج این پژوهش می­تواند برای سازمان­های سیاست­گذار در راستای تدوین سیاست­های توسعه­ای کشور و تدوین برنامه­های آتی در خصوص ارتقاء جایگاه ایران در سطح منطقه مورد استفاده قرار بگیرد.